Μπορεί το κούρδισμα με ηλεκτρονικό χορδιστήρι να έχει (ή μάλλον είχε μέχρι πρόσφατα) πολλούς ενάντιους, διότι η αλήθεια είναι ότι το μουσικό όργανο δεν μπορεί να χορδιστεί με την ίδια ακρίβεια όπως με το "αυτί" (όταν υπάρχει μία σωστή νότα αναφοράς) και γιατί στη συνύπαρξη πολλών μουσικών οργάνων δεν υπάρχει η ίδια αυτή νότα αναφοράς ή ακόμα και γιατί το αυτί καλομαθαίνει και δεν εξασκείται, παρ' όλα αυτά δεν παύει να έχει λύσει τα χέρια όλων των αρχάριων μουσικών αλλά και των επαγγελματιών "πάνω στη δράση" και τις υψηλές εντάσεις! Παρατηρώντας, μέσα από την καθημερινή μας επαφή με αρχάριους επίδοξους μουσικούς, ότι πολλοί δε γνωρίζουν να το χρησιμοποιούν σωστά, αποφασίσαμε να φτιάξουμε έναν όσο το δυνατόν πιο απλό και άμεσο οδηγό χρήσης αυτών των πολύ χρήσιμων μηχανημάτων.
Το κούρδισμα των οργάνων
Γνωρίζοντας, λοιπόν, το θεωρητικό κομμάτι μπορούμε να προχωρήσουμε στη διαδικασία του κουρδίσματος. Αυτή που αναφέρεται ως πρώτη χορδή είναι πάντα η λεπτότερη. Ακολουθούν αναλυτικά τα βασικά/ standards χορδίσματα των σημαντικότερων εγχόρδων μουσικών οργάνων:
|
Κιθάρα |
Μπάσο 4άχορδο |
Μπάσο 5άχορδο |
|
1. -------------- Μι - E 2. -------------- Σι - B 3. -------------- Σολ - G 4. -------------- Ρε - D 5. -------------- Λα - A 6. -------------- Μι - E
|
1. -------------- Σολ - G 2. -------------- Ρε - D 3. -------------- Λα - A 4. -------------- Μι - E |
1. -------------- Σολ - G 2. -------------- Ρε - D 3. -------------- Λα - A 4. -------------- Μι - E 5. -------------- Σι - B |
|
Μπάσο 6άχορδο |
Ελληνικά 8άχορδα (4 διπλές χορδές) π.χ. Μπουζούκι - Τζουράς |
Ελληνικά 6άχορδα (3 διπλές χορδές) π.χ. Μπουζούκι - Τζουράς - Μπαγλαμάς |
|
1. -------------- Ντο - C 2. -------------- Σολ - G 3. -------------- Ρε - D 4. -------------- Λα - A 5. -------------- Μι - E 6. -------------- Σι - B
|
1. -------------- Ρε - D 2. -------------- Λα - A 3. -------------- Φα - F 4. -------------- Ντο - C |
1. -------------- Ρε - D 2. -------------- Λα - A 3. -------------- Ρε - D
|
|
Ταμπουράς (βασικό μουσικών σχολείων): |
Βιολί - Μαντολίνο |
Ούτι (Χόρδισμα σε C/ D) |
|
1. -------------- Ρε - D 2. -------------- Σολ - G 3. -------------- Ντο - C |
1. -------------- Μι - E 2. -------------- Λα - A 3. -------------- Ρε - D 4. -------------- Σολ - G |
1. -------------- Ρε - D/ Ντο - C 2. -------------- Λα - A/ Σολ - G 3. -------------- Μι - E/ Ρε - D 4. -------------- Σι - B/ Λα - A 5. -------------- Λα - A/ Σολ - G 6. -------------- Μι - E/ Ρε - D |
|
Λαούτο (Κρητικό/ Στεριανό) |
Λύρα (Κρητική/ Ποντιακή/ Πολίτικη) |
Γιουκαλίλι |
|
1. -------------- Μι - E/ Λα - A 2. -------------- Λα - A/ Ρε - D 3. -------------- Ρε - D/ Σολ - G 4. -------------- Σολ - G/ Ντο - C
|
1. -------------- Λα - A/ Λα - A/ Λα - A 2. -------------- Ρε - D/ Μι - E/ Ρε - D 3. -------------- Σολ - G/ Σι - B/ Λα - A |
1. -------------- Σολ - G/ Λα - A 2. -------------- Ντο - C/ Ρε - D 3. -------------- Μι - E/ Σολ - G 4. -------------- Λα - A/ Ντο - C |
Περνώντας στην πράξη
Ας πιάσουμε, λοιπόν, το παράδειγμα της κιθάρας κι έστω ότι θέλουμε να χορδίσουμε τη δεύτερη χορδή της, δηλαδή τη Σι (B). Αν υποθέσουμε ότι το χορδιστήρι μας δείχνει την ένδειξη "A#" (δηλαδή Λα#) τότε σημαίνει ότι πρέπει να σφίξουμε τη χορδή ώστε να τεντώσει δηλαδή να κινήθουμε αντίστροφα της φοράς του ρολογιού. Αντίθετα, αν μας δείχνει την ένδειξη C (δηλαδή Ντο) τότε πρέπει να χαλαρώσουμε τη χορδή ώστε να "πέσει" στη σωστή νότα, κινούμενοι στη φορά του ρολογιού. Όλα αυτά δεδομένου ότι βρισκόμαστε στη σωστή οκτάβα κάτι που είναι εύκολο μεν να αντιληφθούμε, αλλά αποκτάται με εμπειρική γνώση. Όταν, λοιπόν το χορδιστήρι μας δείξει τη σωστή ένδειξη, από άποψη νότας, δηλαδή το B (Σι) τότε πρέπει να το οδηγήσουμε ακριβώς στο κέντρο της οθόνης, με αποτέλεσμα πολλές φορές να αλλάξει και χρώμα η τελευταία. Ακολουθώντας αυτή τη λογική για όλες τις χορδές χορδίζουμε αποτελεσματικά το μουσικό μας όργανο.
Προσοχή: Όπως αναφέρουμε και παραπάνω πρέπει να βρισκόμαστε στη σωστή οκτάβα! Αν προσπαθήσουμε να κουρδίσουμε στη σωστή νότα της προηγούμενης οκτάβας τότε θα το καταλάβουμε αρκετά εύκολα, γιατί η χορδή θα είναι υπερβολικά χαλαρή και άτονη. Αν, όμως, ξεπεράσουμε την οκτάβα και προσπαθήσουμε να φτάσουμε στη σωστή νότα της επόμενης τότε είναι που θα συμβεί το παραδοσιακό ατύχημα σπασίματος της χορδής. Βέβαια, όπως λένε, αν δεν πάθεις δε θα μάθεις...
Είδη κουρδιστηριών
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να κάνουμε μια γρήγορη αναφορά στα είδη των κουρδιστηριών που υπάρχουν, εκτός από τους τονοδότες ή διαπασών που δίνουν μια νότα με κτύπο ή φύσημα. Τα πρώτα ηλεκτρονικά κουρδιστήρια που εμφανίστηκαν είναι οι πλακέτες (φώτο αριστερά) ενώ στη συνέχεια εμφανίστηκαν με τάση να εξαλείψουν τα προηγούμενα τα μανταλάκια (φώτο κέντρο). Τα τελευταία αντιλαμβάνονται τη νότα παλμικά ενώ οι πλακέτες με μικρόφωνο. Ακόμη, οι πλακέτες κυκλοφορούν είτε με αναλογική βελόνα (με υψηλό κόστος όμως) προσφέροντας το πιο ακριβές κατά το δυνατόν χόρδισμα είτε πλήρως ηλεκτρονικές. Τέλος, υπάρχουν και τα πετάλια-χορδιστήρια (φώτο δεξιά) που προσφέρουν τη δυνατότητα κουρδίσματος και στις πιο δύσκολες συνθήκες, από άποψη εντάσεων, αλλά απευθύνονται μόνο σε όργανα που μπορούν να συνδεθούν σε ενισχυτή μέσω προενίσχυσης του σήματός τους (π.χ. οι ηλεκτρικές κιθάρες). Εκεί που θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή είναι στον τύπο του χορδιστηριού. Διατίθενται στην αγορά κάποια χορδιστήρια που απευθύνονται μόνο για κιθάρα και μπάσο, λόγω του ότι αποτελούν τα πιο δημοφιλή (έγχορδα) μουσικά όργανα και κάποια που απευθύνονται μόνο σε βιολί λόγω της ιδιαιτερότητας αυτού. Οπότε, για όλους τους υπόλοιπους μουσικούς, καλό θα είναι να προσέξουμε κατά την αγορά του χορδιστηριού αυτό να είναι χρωματικού τύπου (chromatic tuner).
Tips για προχωρημένους
Υπάρχουν 2 - 3 κανόνες που καλό θα είναι να τηρούνται, από τη στιγμή που έχουμε αποκτήσει μια οικειότητα με τη διαδικασία του χορδίσματος. Ο πρώτος και σημαντικότερος είναι ότι το χόρδισμα γίνεται πάντα από την πάνω προς την κάτω χορδή, όπως κρατάμε το όργανο ή αλλιώς από την μπάσα προς την καντίνι χορδή. Ο δεύτερος είναι ότι οι χορδές πρέπει να χορδίζονται αντίστοιχα, δηλαδή αν χορδίσουμε τις 2 μπάσες του 8άχορδου Μπουζουκιού στη σωστή τους νότα (Ντο/C) τότε και οι επόμενες πρέπει να φτάσουν στη σωστή νότα (να μην τις αφήσουμε επί παραδείγματι έναν τόνο κάτω). Ο τελευταίος είναι να επιμείνουμε στο σωστό χόρδισμα μέχρι να σταματήσουν να ξεκουρδίζουν οι χορδές, αφού όπως είναι λογικό θα έχουν μια τάση προς αυτό παίζοντας και ιδιαίτερα όταν αυτές είναι καινούριες. Αυτές είναι κάποιες μέθοδοι πρόβλεψης πιθανής φθοράς του μουσικού οργάνου, που μπορεί να επέλθει σε βάθος χρόνου, όπως π.χ. το σκεύρωμα του μανικιού και αφορούν τη σωστή άσκηση των πιέσεων στο μουσικό όργανο.
