Οι ταλαιπωρημένες και σκουριασμένες χορδές "σκληραίνουν" το όργανο, προκαλούν φθορά στα τάστα (frets) και μετέπειτα στην ταστιέρα (fingerboard/fretboard) του. Η καθαριότητα του οργάνου, πέρα από το αισθητικό του πράγματος, είναι υπεύθυνη για τα τάστα που φεύγουν από τη θέση τους, καθώς επίσης, και για ζημιές στα ηλεκτρικά ενός οργάνου (π.χ. ποτενσιόμετρα). Σε αυτό το άρθρο, που ίσως αποτελεί το σημαντικότερο του blog από το εργαστήριό μας, θα αναλύσουμε ξεχωριστά τους δύο αυτούς βασικούς παράγοντες που οδηγούν στην πλειοψηφία των λειτουργικών προβλημάτων που προκαλούνται στα μουσικά όργανα.
Η Καθαριότητα
Το μουσικό όργανο αποτελεί από τη στιγμή της αγοράς του κάτι παραπάνω από ένα άψυχο αντικείμενο, αφού σας ανοίγει την πόρτα σε έναν νέο πολύ όμορφο κόσμο. Είναι ο σύντροφός μας στο μουσικό μας ταξίδι της εκμάθησης, αναπαραγωγής και σύνθεσης και ταυτόχρονα κάτι πολύ προσωπικό. Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό να διατηρείται καθαρό εκτός από λόγους αισθητικούς και υγιεινής και για λόγους συντήρησης. Στην καθαριότητα των μουσικών οργάνων πρέπει να χρησιμοποιούμε μόνο τα ειδικά καθαριστικά που έχουν κατασκευαστεί ειδικά για αυτή τη χρήση και προσέχουμε να χρησιμοποιούμε το κατάλληλο καθαριστικό για το εκάστοτε μέρος του. Για παράδειγμα, η ταστιέρα καθαρίζεται με διαφορετικό καθαριστικό από το σώμα.
Ζημιές που Προκαλούνται
Η λάθος εφαρμογή των καθαριστικών και η έλλειψη ικανοποιητικής φροντίδας μπορούν να προκαλέσουν πολλαπλές βλάβες στο μουσικό όργανο. Κάθε καθαριστικό φέρει ειδικές οδηγίες που οφείλουν να τηρούνται κατά γράμμα για να αποδώσει τα μέγιστα χωρίς προβλήματα η χρήση του και ποικίλει ανάλογα το καθαριστικό (μπορείτε να μας ζητήσετε να σας ενημερώσουμε σχετικά με το ποια καθαριστικά πρέπει να χρησιμοποιείτε ανάλογα την περίπτωση, όπως και τον σωστό τρόπο εφαρμογής τους). Η έλλειψη καθαριότητας του οργάνου μπορεί να προκαλέσει πολλά λειτουργικά προβλήματα, όπως τα "κλοτσημένα" τάστα, μη λειτουργικά κλειδιά χορδίσματος και προβλήματα στα ηλεκτρικά. Για παράδειγμα, η μάκα σε συνδυασμό με τον ιδρώτα συνθέτουν μια κρούστα, η οποία μπαίνει κάτω από τα τάστα και τα πιέζει προς τα έξω, αφού ο ιδρώτας διαβρώνει τις κόλλες που έχουν χρησιμοποιηθεί για να τοποθετηθούν τα τάστα στις θέσεις τους.
Οι χορδές
Οι χορδές έχουν μια συγκεκριμένη διάρκεια ζωής, που δίνεται από την εκάστοτε εταιρία, και η οποία "μετράει" από τη στιγμή που θα βγουν από το αεροστεγές σακουλάκι της συσκευασίας τους. Επηρεάζονται σημαντικά τόσο από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν, όσο και από τη χρήση. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τις καιρικές συνθήκες οι περίοδοι με έντονη υγρασία ή ξηρασία μειώνουν τη διάρκεια ζωής τους. Ενώ, όσον αφορά το ατομικό κομμάτι της χρήσης τους, όπου εκτός του γεγονότος των ωρών χρήσης, που μπορεί να αντιληφθεί ο καθένας, πολύ σημαντικός παράγοντας είναι τα χέρια του κάθε μουσικού, αφού υπάρχουν υγρά και ξηρά δέρματα αλλά και άνθρωποι που ιδρώνουν λίγο ή περισσότερο. Αν, λοιπόν, αυτό το διάστημα παρέλθει, που όπως μπορεί ο καθένας να καταλάβει δεν μπορεί να οριοθετηθεί χρονικά ακριβώς αλλά μόνο κατά προσέγγιση, πρέπει να προβούμε στην αντικατάστασή τους.
Ώρα για Αντικατάσταση
Ένας απλός τρόπος για να καταλάβουμε αν οι χορδές χρειάζονται αλλαγή είναι αρχικά ο ήχος. Μια παλιά χορδή ακούγεται μουντή και άψυχη. Σε δεύτερη φάση, αρχίζουν να χάνουν την ελαστικότητά τους και το αρχικό τους χρώμα καταλήγοντας να μαυρίζουν, εξαιτίας της οξείδωσης από τον ιδρώτα. Υπάρχουν κάποια ειδικά καθαριστικά τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιούμε μετά από κάθε παίξιμο, ώστε να αυξήσουμε τη διάρκεια ζωής τους, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπερβαίνουμε για πολύ το χρόνο ανοχής που δίνεται από τις εταιρίες. Αυτό συμβαίνει γιατί σε αυτήν την περίπτωση αρχίζουν να ασκούν μεγαλύτερη πίεση στο μανίκι του οργάνου (διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας για τα Truss Rods) αφού αυξάνεται η τάση σε μεγαλύτερο βαθμό από αυτόν που μπορεί να αντέξει, προκαλώντας έτσι ανεπιθύμητα σκευρώματα.
Ζημιές που Προκαλούν
Αν το μουσικό όργανο μείνει για πολύ καιρό σε τέτοια κατάσταση, μπορεί να προκληθούν μη αναστρέψιμες βλάβες, όπως ένα μόνιμο σκεύρωμα ή ζημιές στα τάστα (στα ένταστα όργανα), καθώς τα τελευταία έρχονται σε τριβή με τις χορδές και αυτές ούσες πολυκαιρισμένες τα χαράζουν, σκάβοντάς τα. Τα τάστα όμως, εκτός από τη γνωστή "μουσική" τους χρησιμότητα, λειτουργούν και ως προστατευτικό του ξύλου της ταστιέρας. Οπότε, αν εκμηδενιστεί το ύψος του τάστου τότε το πρόβλημα διευρύνεται και περνάει στην ταστιέρα του οργάνου. Αν φτάσει σε αυτό το επίπεδο (σκαφτεί η ταστιέρα) η επιδιόρθωσή της γίνεται αρκετά δύσκολη και οδηγούμαστε σε "μπαλώματα" ή ολοκληρωτική αντικατάστασή της.
