Πένες: Το Μεγάλης Σημασίας Μικρό Αξεσουάρ

Η πένα είναι ένα μικρό αλλά εξαιρετικά σημαντικό εργαλείο στα χέρια ενός έγχορδου οργανοπαίκτη. Φαινομενικά η επιλογή της σωστής πένας είναι μια απλή υπόθεση αλλά πρακτικά δεν είναι καθόλου έτσι καθώς υπάρχουν πολλοί παράγοντες που πρέπει να λάβουμε υπ’όψιν προκειμένου να επιλέξουμε την πένα που ταιριάζει στο στυλ παιξίματος μας. Κάποιοι από αυτούς είναι το σχήμα, το πάχος, το υλικό κατασκευής και (λιγότερο σημαντικό) το χρώμα.

Είναι σημαντική;

Η πένα είναι το μέσο με το οποίο παράγεται ο ήχος σε ένα έγχορδο όργανο και είναι βασικό στοιχείο του τελικού αποτελέσματος. Ο κύριος τόνος του παιξίματος μας παράγεται από την πένα και τον τρόπο που την χειριζόμαστε, ενώ το τελικό αποτέλεσμα διαμορφώνεται από τα δάχτυλα μας και τις τεχνικές που έχουμε ενσωματώσει στο παίξιμο μας. Ακόμα και ο τρόπος που χτυπάμε την πένα στις χορδές (π.χ. η γωνία και η δύναμη) είναι πολύ σημαντικός στη διαμόρφωση του δικού μας χαρακτήρα παιξίματος και τη δημιουργία ενός προσωπικού ήχου. Αυτό σχετίζεται πολύ με το σχήμα αλλά και το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένη η πένα, καθώς αν χρησιμοποιήσουμε ακριβώς με τον ίδιο τρόπο δύο διαφορετικές πένες, θα πάρουμε ένα πολύ διαφορετικό αποτέλεσμα.

Υλικά κατασκευής

Το πιο κοινό υλικό που χρησιμοποιείται σήμερα στην κατασκευή πενών είναι αδιαμφισβήτητα το πλαστικό σε εκατοντάδες παραλλαγές, αν όχι χιλιάδες. Στην αρχαία Ελλάδα χρησιμοποιούσαν υλικά όπως το ξύλο, το μέταλλο, την πέτρα και το ελεφαντόδοντο για να χτυπάνε τις χορδές των μουσικών οργάνων. Επίσης, κατα τη διάρκεια του 19ου αιώνα ήταν πολύ συχνή η χρήση φτερών. Με τον καιρό οι παίκτες κατέληγαν να διαμορφώνουν μικρά κουμπιά από κόκκαλο, ξύλο, κέρατο ή παρόμοια υλικά όπως το καύκαλο της χελώνας, σαν μια πιο εύκολη και ευέλικτη λύση. Το τελευταίο (γνωστό και ως ταρταρούγα) ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές λόγω της ελαστικότητας και της πολύ καλής ποιότητας ήχου, μέχρι που απαγορεύτηκε δια νόμου το 1973.

Το 1922 όμως, ο Luigi D’Andrea είχε αρχίσει ήδη να κατασκευάζει πένες από ζελατίνη , η οποία είναι μέχρι και σήμερα ένα από τα πιο δημοφιλή πλαστικά, ιδρύοντας έτσι την ιστορική εταιρία D' Andrea USA, που ουσιαστικά ανακάλυψε την πένα όπως την ξέρουμε σήμερα και της οποίας αποτελούμε υπερήφανοι αντιπρόσωποι στην Ελλάδα. Η εταιρία Dunlop, επίσης, γνώρισε μεγάλη επιτυχία με τις πένες απο nylon που κατασκεύασε. Ψάχνοντας συνθετικά υλικά που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν την ταρταρούγα αναπαράγοντας τον ήχο της, ανακάλυψε το Delrin, ένα υλικό που χρησιμοποίησε στην κατασκευή των διάσημων πενών Delrex.

Οι πιο δημοφιλείς πλαστικές πένες κατασκευάζονται κυρίως από εταιρίες όπως οι D’Andrea, Planet Waves, Fender και Dunlop αλλά φυσικά υπάρχουν πένες που κατασκευάζονται και από άλλα υλικά. Η βρετανική Timber Tones διαθέτει μεταξύ άλλων και πένες κατασκευασμένες από ξύλο, πέτρα, όστρακο, κέρατο, κόκκαλο, ακόμα και δέρμα. Επίσης, υπάρχουν κατασκευαστές που κατασκευάζουν μεταλλικές πένες.

Σχήμα

Η πένα είναι κυρίως τριγωνική ή σε σχήμα από δάκρυ και συνήθως την κρατάμε στηρίζοντας τη μεταξύ αντίχειρα και δείκτη. Το σχήμα δάκρυ σχεδιάστηκε αρχικά από την D’Andrea και τη Fender και είναι γνωστή σαν No.351. H Dunlop επίσης διαθέτει το σχήμα αυτό σε μικρότερο μέγεθος (Jazz Picks), ενώ οι τριγωνικές του εκδόσεις χρησιμοποιούνται κυρίως σε ακουστικές κιθάρες. Υπάρχουν επίσης διαφορές στο σχήμα και τη στρογγυλότητα της άκρης.

Ποια είναι η κατάλληλη για εμένα;

Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση, καθώς το ιδανικότερο θα ήταν ο κάθε παίκτης να δοκιμάσει όσο περισσότερες μπορεί, ώστε να καταλήξει σε αυτή που τον βολεύει περισσότερο. Αρχικά, θα πρέπει να καταλήξει σε ποιο σχήμα λειτουργεί καλύτερα γι’ αυτόν. Το δάκρυ δεν είναι τόσο βολικό σε παιξίματα συγχορδιών καθώς σε αυτού του είδους το παίξιμο κρατιέται λιγότερο σταθερά, ενώ είναι πολύ βολικό και σταθερό όταν παίζουμε μονές νότες και solo. Μια στρογγυλεμένη άκρη βοηθάει στο να έχουμε έναν πιο μαλακό τόνο, ενώ μια πιο μυτερή πένα είναι κατάλληλη για να έχουμε περισσότερη ακρίβεια στα solos. Διάφοροι παίκτες, όπως ο Stevie Ray Vaughan, συχνά χτυπούσαν τις χορδές με το στρογγυλεμένο μέρος της πένας για να παραμετροποιήσουν το τελικό ηχητικό αποτέλεσμα.

Οι παίκτες που ιδρώνουν πολύ ή θέλουν να είναι η πένα όσο πιο σταθερή γίνεται στα χέρια τους μπορούν να δοκιμάσουν τις πένες με ειδικό grip (Max Grip) που είναι μια ειδική επιφάνεια που δεν γλιστράει και αντίστοιχα να επιλέξουν το βάρος και το σχήμα που τους βολεύει στο παίξιμο τους. Ακόμα και οι μικρές και φαινομενικά ασήμαντες διαφορές παίζουν ρόλο. Αν χτυπάτε μαλακά τις χορδές, πιθανότατα χρειάζεστε μια λεπτή πένα, ενώ για χοντρές χορδές και δυνατά παιξίματα πιθανότατα χρειάζεστε μια πιο σκληρή πένα. Αυτό πάντα εξαρτάται από την αντίσταση που απαιτείται στο εκάστοτε παίξιμο.

Αν η πένα είναι μαλακή, πιθανότατα θα χάσουμε λίγο από τις δυναμικές μας, καθώς παρόλο που μπορεί να χτυπάμε δυνατά τις χορδές, η μικρή αντίσταση παράγει χαμηλό ήχο. Οι σκληρές πένες παράγουν μια ελαφρότερη και πιο συγκεκριμένη δυναμική από τις μαλακότερες εκδοχές. Γι’ αυτό το λόγο, παίκτες που παίζουν με ακουστικές κιθάρες συχνά προτιμούν πένες πάχους έως 0.60mm, ενώ σε ηλεκτρικές κιθάρες με set χορδών 09-46 συνήθως χρησιμοποιούμε πένες πάχους 0.73mm και πάνω. Όσο οι χορδές χοντραίνουν, τόσο συνηθίζεται να αυξάνουμε το πάχος της πένας. Για παράδειγμα, σε set χορδών 11-49 πολλοί χρησιμοποιούν πένες ακόμα και 1,5mm που είναι εξαιρετικά βολικές σε τεχνικές τύπου downpicking. Όλα αυτά φυσικά αποτελούν προσωπικές υποκειμενικές απόψεις, καθώς ο κάθε παίκτης έχει διαφορετικές ανάγκες, διαφορετικό παίξιμο και διαφορετικό γούστο. Οπότε θα σας συμβουλεύαμε να πειραματιστείτε όσο μπορείτε περισσότερο ώστε να βρείτε το δικό σας ήχο.

Με τι πένα παίζει ο (...) ;

Αν δεν είστε απολύτως σίγουροι με τι πένα να ξεκινήσετε να πειραματίζεστε, πάρτε παράδειγμα από τα μουσικά σας είδωλα. Παρακάτω θα βρείτε μια λίστα με αρκετούς διάσημους κιθαρίστες και τις πένες που προτιμάνε να χρησιμοποιούν.

 Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Διάβασε κι άλλα σχετικά εδώ!