Ηλεκτροακουστικές Κιθάρες (113)
Η ανατομία της ηλεκτροακουστικής κιθάρας και τα είδη που υπάρχουν.
Η κύρια διαφορά μεταξύ των προαναφερθέντων ειδών (με εξαίρεση τις βαρύτονες & 12άχορδες) έγκειται στο μέγεθος του σκάφους/ σώματος του κάθε οργάνου. Το μεγαλύτερο σκάφος διαθέτει η Jumbo, ακολουθούν οι Dreadnought & Grand auditorium, στη συνέχεια οι O/OO/OOO ή folk κιθάρες και φτάνοντας στις μικρότερες κιθάρες Travel(er), Parlor και Delta.
Εξαιτίας της διαφοράς στο μέγεθος του σκάφους διαχωρίζονται λοιπόν οι κιθάρες κάτι που έχει αντίκρισμα και στο ηχητικό αποτέλεσμα του κάθε οργάνου, αποτέλεσμα το οποίο όμως επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, όπως τα ξύλα που έχουν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή, το hardware και η εσωτερική κατασκευή στο ηχείο του οργάνου.
* Αυτά λίγο πολύ καλύπτουν τη μεγάλη πλειοψηφία των ειδών της κιθάρας που συναντώνται στη δισκογραφία. Φυσικά υπάρχουν και κάποια άλλα είδη ή είδη που “έρχονται και φεύγουν” ανά περιόδους (π.χ. το NEX σχήμα κ.ά.).
Η ανατομία της ηλεκτροακουστικής κιθάρας
Τί είδους κιθάρα να επιλέξω;
- Jumbo: Μεγάλου μεγέθους κιθάρα, ιδανική για συνοδεία (ακόρντα) λόγω του “πλούσιου” της ήχου που όμως είναι σχετικά δύσκολη στο κράτημα από μικρόσωμους παίκτες και πιο κουραστική σε μακροχρόνια χρήση – Rock & Pop
- Dreadnought & Grand auditorium: Μεσαίου-μεγάλου μεγέθους κιθάρες που αποτελούν και τα “πασπαρτού” της κατηγορίας αφού αποδίδουν αρκετά ικανοποιητικά στην πλειοψηφία των ειδών και είναι κατάλληλες τόσο για συνοδεία (ακόρντα) όσο και για σολιστικά παιξίματα. Μεταξύ τους διαφέρουν στον τρόπο σχεδίασης του σώματος αφού η Grand auditorium είναι πιο πλατιά στη μία άκρη του σώματος – Όλα τα μουσικά ιδιώματα
- O/OO/OOO (folk): Μεσαίου μεγέθους κιθάρες (σχεδόν ίσο με μια κλασική κιθάρα), ιδανικές για fingerpicking τεχνικές που χαρακτηρίζονται από την εξωστρέφειά τους και τον πιο επιθετικό τόνο αλλά πιο “άδειο” συγκριτικά με τις Dreadnought & Grand auditorium. Είναι επίσης ιδιαίτερα εύκολες στο κράτημα και συναντώνται στα παραδοσιακά αμερικάνικα είδη ενώ είναι κατάλληλες και για τα δικά μας λαϊκά ιδιώματα – Folk & Ελληνικά λαϊκά
- Parlor & Delta (Blues): Μικρού μεγέθους κιθάρες με ακόμη μεγαλύτερη εξωστρέφεια και πιο “σφικτό” ήχο. Τις συναντάμε σε blues ιδιώματα και είναι ιδανικές και για fingerpicking τεχνικές – Blues, Country & Rock’n’Roll
- Travel(er): Μικρού μεγέθους (σχεδόν μισό) κιθάρα αλλά κανονικής έκτασης ταστιέρας ιδανική για τον κιθαρίστα που μετακινείται συχνά. Διαθέτει παρόμοια χαρακτηριστικά απόδοσης παρόμοια με τις Parlor & Delta
- Βαρύτονη: Μεγάλου μεγέθους κιθάρας και συχνά με περισσότερες από 6 χορδές κατασκευασμένη για διαφορετικά χορδίσματα από τα standard με αποτέλεσμα τη “συμμετοχή” της σε πειραματικά είδη που δε συναντώνται τόσο συχνά
- 12άχορδες: Dreadnought μεγέθους κιθάρες με 12 χορδές ιδανικές για συνοδεία ή μικτά παιξίματα που συνήθως παράγουν έναν ατμοσφαιρικό ήχο
Τα βασικά είδη της ηλεκτροακουστικής κιθάρας: Jumbo, Dreadnought, Grand auditorium, Folk (OM), Parlor (από τα αριστερά προς τα δεξιά).
Πιο ιδιαίτερα είδη της ηλεκτροακουστικής κιθάρας: Delta (Blues), Travel(er), Βαρύτονη, 12άχορδη (από τα αριστερά προς τα δεξιά).
Τι ρόλο παίζουν τα ξύλα που έχουν χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή και πού χρησιμοποιούνται;
Τα πιο συνηθισμένα ξύλα που χρησιμοποιούνται στις κιθάρες είναι:
- Πάνω/ μπροστινό καπάκι: Έλατος, μαόνι, κέδρος και πιο σπάνια ο σφένδαμος και άλλα ξύλα που συνήθως προσομοιάζουν τις ικανότητες των προηγουμένων *
- Πλαϊνά & πίσω καπάκι: Μαόνι, καρυδιά, σφένδαμος, παλίσανδρος και πιο σπάνια ο έλατος και άλλα ξύλα που προσομοιάζουν τις ικανότητες των προηγουμένων
- Ταστιέρα: Παλίσανδρος, σφένδαμος, έβενος με τον τελευταίο να είναι το πιο σκληρό από αυτά με αποτέλεσμα την προσφορά μεγαλύτερης ταχύτητας στον παίκτη
- Μπράτσο: Σφένδαμος, μαόνι και άλλα σκληρά και ανθεκτικά ξύλα που προσομοιάζουν τις ικανότητες των προηγουμένων
- Γέφυρα: Καρυδιά, μαόνι, σφένδαμος, έβενος και άλλα ξύλα που προσομοιάζουν τις ικανότητες των προηγουμένων
* Σημαντικό ρόλο στα ξύλα που χρησιμοποιούνται στα καπάκια είναι αν αυτά είναι μασίφ κατασκευής. Μασίφ σημαίνει ότι ουσιαστικά υπάρχουν 2 φλοίδες ξύλου κολλημένες μεταξύ τους με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και καλύτερη ηχητική απόδοση.
Τέλος, πολύ σημαντική είναι η διαβάθμιση της ποιότητας του ξύλου που χρησιμοποιείται, για αυτό και πολλές φορές μπορεί να διαβάσεις στην περιγραφεί μίας κιθάρας ότι έχει Έλατο ΑΑΑ ποιότητας κλπ. Οι ποιότητες στα ξύλα ξεκινούν από Α και φτάνουν στα ΑΑΑ, που είναι και η κορυφαία στην οργανοποιία.
Ποιά είναι τα χαρακτηριστικά των ξύλων στην οργανοποιία;
- Έλατος: Φωτεινό (πρίμο) ηχητικό αποτέλεσμα που ωριμάζει με τα χρόνια και αυξάνει την αποδοτικότητά του
- Μαόνι & Κέδρος: Μπάσο ηχητικό αποτέλεσμα που αποδίδει στο μέγιστο βαθμό από την αρχή
- Σφένδαμος: Πολύ φωτεινό (πρίμο) ηχητικό αποτέλεσμα που αποδίδει στο μέγιστο βαθμό από την αρχή
- Καρυδιά & Παλίσανδρος: Πλούσιο σε αρμονικές ηχητικό αποτέλεσμα που ωριμάζει με τα χρόνια και αυξάνει την αποδοτικότητά του
- Έβενος: Ιδιαίτερα σκληρό ξύλο που προσδίδει ταχύτητα στο παίξιμο και δε διαθέτει πόρους προστατεύοντας στο μέγιστο βαθμό από τη φθορά στο πέρασμα του χρόνου
Γιατί δεν υπάρχουν πολλές επιλογές χρωμάτων και τι είναι το φινίρισμα;
Το φινίρισμα είναι η διαδικασία του λουστραρίσματος του μουσικού οργάνου. Αυτό γίνεται επίσης είτε με φυσικούς τρόπους (π.χ. γομολάκα) είτε με χημικά (π.χ. νίτρο) και η δεύτερη περίπτωση έχει το ίδιο αποτέλεσμα με τη βαφή. Το φινίρισμα χρησιμοποιείται για τη μακροχρόνια προστασία του μουσικού οργάνου από τη φθορά που προκαλεί η υγρασία και τα κτυπήματα (ακόμη και από την πένα).
Τί κάνω εγώ που είμαι αριστερόχειρας;
Κατά αρχάς, είσαι σίγουρος πώς είσαι αριστερόχειρας; Θα μου πεις “δεν ξέρω τον εαυτό μου;”. Η απάντηση είναι πως κάποιοι φίλοι μου στο Zaranikas Music Store είναι αριστερόχειρες (γράφουν με το αριστερό και το χρησιμοποιούν ως “καλό” χέρι) αλλά κιθάρα παίζουν με το δεξί. Και πρόσεξε .. .. αβίαστα!!
Άρα, πώς ξέρεις αν είσαι όντως αριστερόχειρας και στην κιθάρα; Υπάρχει ένα πολύ απλό test που έχει αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικό, ειδικά στις μικρότερες ηλικίες μουσικών. Ο ενδιαφερόμενος μουσικός τοποθετείται στη θέση και ο απέναντί του του δίνει την κιθάρα σε κάθετη θέση με την πλάτη. Στο 99% περιπτώσεων αυθόρμητα ο παίκτης θα τοποθετήσει στο σώμα του την κιθάρα με στάση που θα δείξει την προτίμησή του.
Αν αυτό δεν είναι αποτελεσματικό, τότε ο υποψήφιος κιθαρίστας πρέπει να δοκιμάσει κρατώντας την κιθάρα και με τους δύο τρόπους (κι ας μην ξέρει να παίζει νότα) και θα καταλάβει τι τον βολεύει περισσότερο.
Τώρα που καταλήξαμε ότι είμαι αριστερόχειρας τι γίνεται;
Εκτός του ότι υπάρχουν διαθέσιμες επιλογές (έστω και λίγες) για αριστερόχειρες, το οποίο είναι το ορθό (θα εξηγήσω σε λίγο γιατί), μπορεί και κάθε κιθάρα να τροποποιηθεί σε κάποιο βαθμό ώστε να μπορεί να παίξει ένας αριστερόχειρας.
Τι χρειάζεται να τροποποιηθεί; Ο καβαλάρης και το nut (τα 2 άσπρα κοκαλάκια που το ένα βρίσκεται στην άκρη της ταστιέρας και το άλλο στη γέφυρα/χορδιέρα στο πάνω καπάκι της κιθάρας) και να αντικατασταθούν οι χορδές με καινούριες που θα τοποθετηθούν για αριστερόχειρα. Αυτή είναι μια εργασία που διαρκεί 1 – 2 εργάσιμες ημέρες στο εργαστήριο των φίλων μου και έχει κόστος minimum (περί τα) 20.00€ αναλόγως την αξία των χορδών που θα επιλέξεις να τοποθετήσεις.
Τώρα θα ήθελα να σου εξηγήσω γιατί δεν είναι και το ιδανικό και θα ήταν προτιμότερο να επιλέξεις μια κιθάρα κατασκευασμένη εργοστασιακά για αριστερόχειρα. Αυτό που δε γίνεται να τροποποιηθεί σε κανένα εργαστήριο στον κόσμο, γιατί το κόστος θα ήταν πιθανότατα μεγαλύτερο από την κιθάρα, είναι η εσωτερική κατασκευή της κιθάρας (καμάρωμα) αφού αυτό σαν εργασία θα απαιτούσε την αφαίρεση του πάνω καπακιού και τοποθέτηση νέου μαζί με τα καμάρια του οργάνου. Και αυτό που θα πρέπει να κατανοήσεις είναι ότι αυτή ακριβώς η διαδικασία είναι η υπεύθυνη για το ηχητικό αποτέλεσμα που προσφέρει το όργανο.
Συνεπώς, η τροποποίηση δεξιόχειρου οργάνου για αριστερόχειρα είναι εφικτή και με αρκετά μικρό κόστος αλλά δεν είναι ιδανική. Είναι αρκετή για έναν αρχάριο αλλά σίγουρα όχι η ενδεδειγμένη για ένα προχωρημένο.
Nut (αριστερά) και καβαλάρης (δεξιά) σε μία ηλεκτροακουστική κιθάρα.
Τι διαφορά έχει μια ακουστική από μία ηλεκτροακουστική κιθάρα και τί είναι το cutaway;
Άλλη μια διαφορά είναι ότι η πλειοψηφία των ηλεκτροακουστικών διαθέτουν cutaway στο σώμα/ σκάφος τους. Το cutaway είναι ένα “κόψιμο” που διαθέτει η κιθάρα στην κάτω άκρη του σώματος τους και παρέχει ευκολία στην πρόσβαση των πιο μακρινών τάστων της ταστιέρας αλλά οδηγεί την κιθάρα στο να χάνει ήχο λογική συνέπεια της απώλειας κυβικού όγκου που αξιοποιεί το ηχείο της.
Όσον αφορά την επιλογή αυτό έχει να κάνει καθαρά με τις ανάγκες του παίκτη. Οι φίλοι μου ειδικοί του Zaranikas Music Store προτείνουν:
- Ακουστική κιθάρα αν είσαι αρχάριος παίκτης που θα αξιοποιήσει το όργανο για εκμάθηση
- Ηλεκτροακουστική κιθάρα αν προτεραιότητά σου είναι η συμμετοχή σε συναυλίες μπροστά σε μεγάλο κοινό
Μια ακουστική κιθάρα (αριστερά) και μία ηλεκτροακουστική κιθάρα (δεξιά).
Τι διαφορά έχει μια κλασική από μία ακουστική κιθάρα και τί να επιλέξω;
Αρχικά, από άποψη εκμάθησης, οι τεχνικές που χρησιμοποιεί ο παίκτης είναι διαφορετικές, ειδικά στο χέρι που κτυπάει τις χορδές. Στην ακουστική κιθάρα χρησιμοποιείται κατά κόρον η πένα ενώ στην κλασική κιθάρα παίζουμε με τα δάκτυλα. Στην ακουστική κιθάρα ιδανικά μελετάμε σε όρθια στάση με τη χρήση ζώνης ενώ στην κλασική κιθάρα σε καθιστή με συγκεκριμένη στάση για την οποία απαιτείται η χρήση υποποδίου.
Ακόμη, το ρεπερτόριο είναι διαφορετικό καθώς την ακουστική κιθάρα τη συναντάμε κυρίως στα μοντέρνα είδη (blues και μετέπειτα) ενώ την κλασική κιθάρα κυρίως σε κλασικές συνθέσεις και flamenco.
Τέλος, χρησιμοποιούν διαφορετικά ξύλα και έχουν εντελώς διαφορετική τεχνοτροπία κατασκευής τόσο που χρησιμοποιούνται ακόμα και διαφορετικές χορδές, κλειδιά χορδίσματος και χορδιέρες. Η ακουστική κιθάρα διαθέτει μεταλλικά κλειδιά και χορδές που τοποθετούνται στη χορδιέρα με σφήνες ενώ η κλασική πλαστικά κλειδιά και χορδές που δένονται στη χορδιέρα. Στην ακουστική κιθάρα θεωρούμε αυτονόητη την ύπαρξη εσωτερικής μεταλλικής βέργας στο μπράτσο του οργάνου, κάτι που στην παραδοσιακή τεχνοτροπία της κλασικής κιθάρας δεν υπάρχει. Το ηχητικό αποτέλεσμα κατ’ επέκταση είναι χαοτικά διαφορετικό.
Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι η ακουστική κιθάρα είναι πιο κοντά σε νοοτροπία στην ηλεκτρική παρά στην κλασική.
Μια κλασική κιθάρα (αριστερά) και μία ακουστική κιθάρα (δεξιά).
