Χορδές Μουσικών Οργάνων (1166)
Από τι εξαρτάται η σωστή επιλογή χορδών;
Τί είναι τα πάχη των χορδών και τί επίδραση έχουν στο ηχητικό αποτέλεσμα;
Σε γενικές γραμμές, οι πιο λεπτές χορδές επιλέγονται γιατί προσφέρουν ευκολία στο παίξιμο, ενώ οι πιο χονδρές γιατί προσδίδουν μεγαλύτερο “όγκο” στο τελικό ηχητικό αποτέλεσμα. Είναι απολύτως λογικό ότι όσο πιο παχιές είναι οι χορδές θα δυσκολέψουν σολιστικά παιξίματα ενός αρχάριου ή τα πιασίματα των μπαρέ σε μία κιθάρα. Συνεπώς, οι αρχάριοι συνηθίζεται να επιλέγουν τα πιο λεπτά sets.
Medium/ Normal χορδές βιολιού (αριστερά) & Extra hard χορδές κλασικής κιθάρας (δεξιά)
09άρες χορδές ηλεκτρικής κιθάρας (αριστερά) & 11άρες χορδές ακουστικής κιθάρας (δεξιά)
Τι σημασία έχουν τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένες οι χορδές;
Στις (ηλεκτρο)ακουστικές κιθάρες, τα ελληνικά παραδοσιακά όργανα (π.χ. μπουζούκι, τζουρά, μπαγλαμά) και σε άλλα, συναντάμε χορδές που διαθέτουν μπάσα κατασκευασμένα από τελείως διαφορετικά υλικά:
- Bronze: Φωτεινό ηχητικό αποτέλεσμα
- Phosphor bronze: Γλυκό ηχητικό αποτέλεσμα
- Silver: Πιο “ξερό” ηχητικό αποτέλεσμα
- Nickel: Υλικό κατάλληλο για χρήση με παθητικό μαγνήτη (παρόμοιο με αυτούς της ηλεκτρικής κιθάρας)
Γιατί θα πρέπει να με επηρεάσει στην επιλογή set χορδών η κατάσταση που είναι το μουσικό μου όργανο;
Αν το μπράτσο του είναι σκεβρωμένο προς τα πίσω (το καταλαβαίνεις γιατί έχει μια τάση να τζιζάρουν οι χορδές όταν παίζεις) πρέπει να επιλέξεις πιο χονδρές χορδές από αυτές που χρησιμοποιούσες για να ασκηθεί μεγαλύτερη πίεση και να επανέλθει η σωστή ισορροπία.
Αν το μπράτσο του είναι σκεβρωμένο προς τα εμπρός (το καταλαβαίνεις γιατί οι χορδές έχουν μεγάλη απόσταση από την ταστιέρα κάνοντάς του αρκετά πιο δύσκολο να παιχτεί), πρέπει να επιλέξεις πιο λεπτές χορδές ώστε να μειωθεί η ασκούμενη από αυτές πίεση.
Τέλος, οι φίλοι μου από το τεχνικό τμήμα του Zaranikas Music Store μου είπαν ότι πρέπει να σε ενημερώσω πως η συμπεριφορά των χορδών αλλάζει σε βάθος χρόνου. Για παράδειγμα, οι σκουριασμένες χορδές χάνουν την ευκαμψία τους με αποτέλεσμα να ασκούν μεγαλύτερες πιέσεις από το κανονικό στο όργανο με πολύ κακά αποτελέσματα για αυτό. Για αυτό το λόγο, θα πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικ@ και να αντικαθιστάς τις χορδές σου ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Ένα σκευρωμένο προς τα εμπρός μπράτσο οργάνου (πάνω) & ένα σκευρωμένο προς τα πίσω μπράτσο οργάνου (κάτω)
Πώς επιλέγω χορδές κιθάρας;
Χορδές κλασικής κιθάρας κατάλληλες για αρχάριους
Για να επιλέξεις αποτελεσματικά τις χορδές της ακουστικής και ηλεκτροακουστικής σου κιθάρας, θα πρέπει αρχικά να προσδιορίσεις το ηχητικό αποτέλεσμα που θες να πάρεις από την κιθάρα σου. Προτιμάς τον πιο γλυκό ήχο, κατάλληλο για rock & έντεχνα παιξίματα; Τότε επίλεξε phosphor bronze χορδές. Προτιμάς το πιο φωτεινό ήχο, κατάλληλο για πιο κλασικά & folk παιξίματα; Τότε επίλεξε bronze χορδές. Μήπως παίζεις ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια; Τότε επίλεξε silver ή nickel χορδές. Το πάχος που θα πρέπει να επιλέξεις, όπως αναφέρεται και στη σχετική ερώτηση παραπάνω, έχει να κάνει με το διάστημα που ασχολείσαι, με το επιθυμητό ηχητικό αποτέλεσμα και με την κατάσταση του οργάνου. Δεδομένα οι αρχάριοι κιθαρίστες καλό είναι να επιλέγουν τα πιο μαλακά set χορδών (10άρες & 11άρες), έτσι ώστε να είναι πιο εύκολα για τα δάκτυλά τους. Αν, όμως, επιθυμείς να παίζεις συνοδείες ή κομμάτια με ακόρντα προτιμώνται οι πιο χονδρές χορδές γιατί θα προσδώσουν μεγαλύτερο “όγκο” στο τελικό ηχητικό αποτέλεσμα.
Χορδές ακουστικής κιθάρας κατάλληλες για αρχάριους (αριστερά) & χορδές κατάλληλες για ακόρντα (δεξιά)
Για να επιλέξεις αποτελεσματικά τις χορδές της ηλεκτρικής σου κιθάρας, θα πρέπει αρχικά να προσδιορίσεις το ηχητικό αποτέλεσμα που θες να πάρεις από την κιθάρα σου. Τα κλασικά sets διαθέτουν nickel περιέλιξη και ταιριάζουν με όλα τα είδη μουσικής. Οι εταιρίες στο πέρασμα των χρόνων, ωστόσο, έχουν αναπτύξει ειδικά sets που υπόσχονται καλύτερη απόκριση σε συγκεκριμένα είδη μουσικής (π.χ. rock’n’roll), κάτι που μπορείς να διαβάσεις εντός των περιγραφών των προϊόντων. Το πάχος που θα πρέπει να επιλέξεις, όπως αναφέρεται και στη σχετική ερώτηση παραπάνω, έχει να κάνει με το διάστημα που ασχολείσαι, με το επιθυμητό ηχητικό αποτέλεσμα και με την κατάσταση του οργάνου. Δεδομένα οι αρχάριοι κιθαρίστες ή όσοι παίζουν τα lead μέρη καλό είναι να επιλέγουν πιο μαλακά set χορδών (8άρες & 9άρες), έτσι ώστε να είναι πιο εύκολα για τα δάκτυλά τους. Αν, όμως, επιθυμείς να ρυθμικά riffs ή κομμάτια με ακόρντα προτιμώνται οι πιο χονδρές χορδές γιατί θα προσδώσουν μεγαλύτερο “όγκο” στο τελικό ηχητικό αποτέλεσμα.
Χορδές ηλεκτρικής κιθάρας κατάλληλες για αρχάριους και lead μέρη (αριστερά) & χορδές κατάλληλες για ρυθμικά riffs (δεξιά)
Τέλος, σχετικά με τις χορδές που υπόσχονται μακρά διάρκεια και επειδή όλοι με ρωτάνε για αυτές θέλω να σου μεταφέρω τι μου είπαν οι φίλοι μου από το τεχνικό τμήμα του Zaranikas Music Store, όταν τους ρώτησα κι εγώ:
“Ναι, όντως προσφέρουν μεγαλύτερη διάρκεια! Έχουμε παρατηρήσει ότι είναι 2 – 4 φορές η διάρκεια των συμβατικών χορδών. Δε θα λέγαμε, όμως, ότι είναι και η καλύτερη επιλογή για το μουσικό σου όργανο. Αρχικά, γιατί οι χορδές θα αλλαχθούν πολύ καιρό αφού χαθούν τα χαρακτηριστικά της φρεσκάδας τους, γιατί αυτά δεν έχουν σχέση με τη διάρκεια ζωής των χορδών και αφετέρου γιατί οι περισσότεροι αμελούν να αλλάξουν τα καντίνια στο μέσο της ζωής των μπάσων χορδών (μόνο οι μπάσες χορδές διαθέτουν την ειδική επεξεργασία που προσφέρει μεγαλύτερη διάρκεια). Το καλύτερο, λοιπόν, που μπορείς να κάνεις για το μουσικό σου όργανο είναι η τακτική αλλαγή χορδών και ας χρησιμοποιείς συμβατικά sets.”
Πώς επιλέγω χορδές ηλεκτρικού μπάσου;
Nickelwound χορδές ηλεκτρικού μπάσου (αριστερά) & flatwound χορδές ηλεκτρικού μπάσου (δεξιά)
Κάτι ακόμη που θα πρέπει να προσέξεις όταν αγοράσεις το νέο set χορδών είναι οι χορδές που διαθέτει το set (μην μπερδευτείς κι αγοράσεις χορδές για 4άχορδο μπάσο ενώ εσύ έχεις 5άχορδο), όπως επίσης και την έκταση της ταστιέρας που έχει το μπάσο σου. Η standard έκταση είναι το λεγόμενο “Long scale”, ενώ συναντώνται και “short”, “medium”, “super long” scales και θα πρέπει να ταιριάζουν οι χορδές με τον τύπο μπάσου που διαθέτεις.
Τέλος, σχετικά με τις χορδές που υπόσχονται μακρά διάρκεια και επειδή όλοι με ρωτάνε για αυτές θέλω να σου μεταφέρω τι μου είπαν οι φίλοι μου από το τεχνικό τμήμα του Zaranikas Music Store, όταν τους ρώτησα κι εγώ:
“Ναι, όντως προσφέρουν μεγαλύτερη διάρκεια! Έχουμε παρατηρήσει ότι είναι 2 – 4 φορές η διάρκεια των συμβατικών χορδών. Δε θα λέγαμε, όμως, ότι είναι και η καλύτερη επιλογή για το μουσικό σου όργανο. Αρχικά, γιατί οι χορδές θα αλλαχθούν πολύ καιρό αφού χαθούν τα χαρακτηριστικά της φρεσκάδας τους, γιατί αυτά δεν έχουν σχέση με τη διάρκεια ζωής των χορδών και αφετέρου γιατί οι περισσότεροι αμελούν να αλλάξουν τα καντίνια στο μέσο της ζωής των μπάσων χορδών (μόνο οι μπάσες χορδές διαθέτουν την ειδική επεξεργασία που προσφέρει μεγαλύτερη διάρκεια). Το καλύτερο, λοιπόν, που μπορείς να κάνεις για το μουσικό σου όργανο είναι η τακτική αλλαγή χορδών και ας χρησιμοποιείς συμβατικά sets.”
Πώς επιλέγω χορδές παραδοσιακών εγχόρδων οργάνων;
Σε ότι αφορά τα ανατολίτικα παραδοσιακά έγχορδα όργανα (ούτι, σάζι, λάφτα κλπ.) θα πρέπει αρχικά να γνωρίζεις το χόρδισμα στο οποίο θα χορδίσεις το όργανο. Για παράδειγμα, στο ούτι υπάρχουν 2 διαφορετικά βασικά χορδίσματα, τα D (τούρκικο) ή C (αράβικο) που το κάθε ένα απαιτεί διαφορετικό σετ χορδών. Το ίδιο ισχύει και για τα σάζια, αφού τα σάζια με κοντά μανίκια χρησιμοποιούν τις χορδές που χρησιμοποιούνται και στους ελληνικούς ταμπουράδες και είναι πιο λεπτές, ενώ τα σάζια με μακρυά μανίκια τις πιο χονδρές χορδές.
Πώς επιλέγω χορδές κλασικών εγχόρδων οργάνων;
Οι χορδές χωρίζονται άτυπα σε “μαθητικές” και “επαγγελματικές”. Αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι ένας μαθητής δε μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα καλύτερο set, απλά συνήθως οι μαθητικές χορδές είναι αρκετά πιο οικονομικές και αποτελούν μια πιο ασφαλή λύση για κάποιον μαθητευόμενο που δεν είναι σε θέση ακόμα να εκτιμήσει και να αξιοποιήσει ένα ποιοτικό set στο μέγιστο βαθμό. Ακόμη, κάτι που θέλει ιδιαίτερη προσοχή κατά την επιλογή μαθητικών χορδών, είναι το να γνωρίζεις το μέγεθος του οργάνου που θα τοποθετηθούν. Για παράδειγμα σε ένα όργανο μεγέθους 3/4 ή 1/2, θα πρέπει να επιλέξεις χορδές κατάλληλες για το συγκεκριμένο μέγεθος ώστε να ταιριάζουν στο όργανο.
Στα τεχνικά χαρακτηριστικά, οι κύριες διαφορές μεταξύ των διαφορετικών set χορδών εντοπίζονται κυρίως στον πυρήνα της χορδής (core) αλλά και στο υλικό με το οποίο έχει εφαρμοστεί η περιέλιξη του πυρήνα (wound). Αυτό φυσικά έχει επίπτωση στον ήχο, καθώς οι επαγγελματικές χορδές κατασκευάζονται από πιο ακριβά υλικά (όπως για παράδειγμα συνθετικό πυρήνα από μικροΐνες) αλλά και πολλές φορές η τεχνοτροπία περιέλιξης αλλάζει (steel wound, chrome wound) έχοντας ως αποτέλεσμα έναν ήχο πιο πλούσιο αρμονικά, με περισσότερο δυναμικό εύρος, ένταση και ευκρίνεια. Σε πολλές περιπτώσεις επίσης, οι ακριβότερες χορδές μένουν ανεπηρέαστες από υγρασία, φθορές και αλλαγές θερμοκρασίας αλλά και κουρδίζουν πολύ πιο εύκολα. Ακόμη, ο τρόπος που κατασκευάζονται κάποια set τα καθιστά κατάλληλα και για ηλεκτρικά όργανα ή όργανα που διαθέτουν πιεζοηλεκτρικό σύστημα.
Οι παικτικές σου ανάγκες επίσης διαμορφώνουν την τελική επιλογή. Για παράδειγμα, σε ένα set με πυρήνα nylon (nylon core), υπάρχει μεγαλύτερη ευκρίνεια αλλά και περισσότερη ευχέρεια σε τεχνικές τύπου pianissimο, όπως και μειωμένος θόρυβο. Οπότε, καθίσταται σαφές αφενός ότι πρέπει να επιλέξεις χορδές ανάλογα με τη χρήση που θα γίνει (π.χ. μελέτη, studio ηχογράφηση, live) και αφετέρου ότι πρέπει να δοκιμάσεις διαφορετικά sets χορδών όποτε έχεις την ευκαιρία ώστε να διαπιστώσεις τις διαφορές και να επιλέξεις εν τέλει το set που ταιριάζει καλύτερα στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του παιξίματός σου σε συνδυασμό με το μουσικό σου όργανο.
